Dit is een waardevol vak!

Sipke Zijlstra was tot december 2022 huisarts en praktijkhouder bij Huisartsenpraktijk Geuzenwaard in Lobith. In dit interview blikt hij terug op zijn loopbaan en geeft hij zijn visie op het huisartsenvak.
16 Jan 2023

De toegevoegde waarde staat voor Sipke als een paal boven water: 'Door dichtbij de mensen te zijn, ze goed te kunnen inschatten, en lef en vertrouwen te hebben om soms even af te wachten, kunnen we hele zinvolle en zuinige zorg bieden. Het is een waardevol, plezierig vak. Laten we dat blijven vertellen.'

Oorspronkelijk was het de bedoeling om tot 1 januari 2024 door te gaan. Hij besloot een jaar eerder te stoppen. Sipke: 'Ik merkte dat het werk mij in toenemende mate zoveel energie kostte. Dat ik er in mijn vrije tijd niet zo goed van herstelde. Mijn vrouw en ik zijn het lange-afstandswandelen erg gaan waarderen. Daar wil ik meer tijd en energie voor hebben.'

Omzwervingen

Het huisartsenvak bracht Sipke in verschillende landsdelen. 'Ik ben geboren in Friesland, verhuisd naar Ermelo en heb in Amsterdam gestudeerd. We verhuisden naar Haarlem en daarna ben ik in Bennekom gaan werken en heb ik in Arnhem een huis gevonden. We wilden in een leuke, landelijk gelegen plaats een praktijk starten. In 1985 was er nauwelijks een plek te krijgen. Schoorvoetend werd het Arnhem. Zolang we maar niet in de wijk Presikhaaf hoefden te werken. Maar…je raadt het al; daar belandde ik dus wel. Eenmaal in de wijk, was het er prettig. Groene omgeving, fijne mensen. We hebben er 15 jaar een praktijk gehad. Er volgde een jaartje in loondienst in Almere, waarna mijn vrouw en ik een solopraktijk in Friesland konden overnemen. Daarmee was de cirkel nog niet rond. Ik wilde graag in een groter verband werken. Na nog wat omzwervingen kwam ik in een lange waarneming in Lobith terecht. Toen mijn voorganger stopte, kon ik die plek overnemen.'

De kern van het vak

In zijn verhaal vergelijkt Sipke, als vanzelf, het huisartsenvak van toen met nu. “Toen ik begon was het simpel. We werkten met groene kaarten. Nam je een praktijk over, dan was dat met een telefoontje naar de zorgverzekeraar geregeld. Door de automatisering werd alles veel ingewikkelder. Het biedt gemak, maar kost ook veel tijd. Toen ik startte nam ik veel tijd voor het consult en schreef erna wat steekwoorden op. Als de enige huisarts, stond ik dichtbij de patiënt. Toen ik in de praktijk in Lobith toetrad, werkten er vijf parttime huisartsen. We besloten op een gegeven moment de patiënten weer ‘op naam’ te zetten. Grote voordeel is dat één huisarts dan de regie over het dossier heeft. Als ik een patiënt echt ken, werk ik veel sneller. En patiënten hoeven mij niet steeds opnieuw hun verhaal te vertellen.

De zorg is veranderd

Sowieso is de zorg enorm veranderd. Vroeger had je een huisarts en assistenten. Toen kreeg je de zorg rondom chronische klachten, praktijkondersteuners, de assistenten die meer taken uitvoeren, physician assistents; je biedt nu zorg met een heel team. Toch is de kern van het vak niet veranderd. Een collega zei ooit eens dat ‘het materiaal overal hetzelfde is’. Ze bedoelde dat mensen overal gewoon mensen zijn. Met zorgen en vragen waarmee ze bij een huisarts terecht willen kunnen. Dat is de kern van het vak; deskundig zijn over een lichaam. Over ziektes en symptomen. Die kern is onveranderd gebleven.

Trots

Sipke kijkt met trots terug op zijn loopbaan. 'Ik heb met veel mensen contact gehad. En ben ook blij dat ik het werk al die jaren leuk ben blijven vinden. Dat komt door mijn grote nieuwsgierigheid naar wie de mensen zijn. Waar ze wonen en wat ze drijft. Ik herken mensen nu ook aan hun verhalen, niet aan hun ziekte. Dat vind ik mooi. Naarmate ik ouder werd, kreeg ik steeds meer het gevoel dat ik met mensen meewerkte. In plaats van dat ik van alles voor ze moest doen. Het is een puzzeltje waar we ons, als dokter en patiënt, samen over buigen. Is hij of zij het eens met een diagnose? Om daarna samen de volgende stap te zetten.' 

Nieuwsgierigheid

Bestaat het huisartsenvak over 50 jaar nog? Sipke denkt van wel. 'Zeker als dokters geïnteresseerd zijn in mensen en hun context, en het werk leuk vinden. Als huisartsenzorg technisch en doelmatig wordt, weet ik het niet. Dan gaat het misschien wel op in een groter zorggeheel. Ik vind onze meerwaarde dat wij zinvolle en efficiënte zorg bieden. Daarnaast kunnen wij een rol spelen in het contact tussen patiënten en specialisten. Om te bepalen hoe zinnig en gewenst specialistische zorg is. Er zijn veel mensen die minder willen dan wij denken. Zeker als de kwaliteit van leven in het geding is. Dan kunnen we mensen goed helpen de meest passende keuze te maken.'

Voeling houden

'Ik heb wel de vrees dat er steeds minder praktijkhouders komen. En dat in de gaten die dan vallen partijen stappen die artsen in loondienst nemen. Dat gaat ten koste van de zeggenschap over het vak. Het is niet gemakkelijk een goede locatie te vinden, ook al omdat de teams groter worden.' Het is een van de vraagstukken waar Onze Huisartsen een rol kan pakken. Sipke: 'Twee van de waarden zijn niet voor niets samenhang creëren en het versterken en benutten van de groepskracht. Bij Geuzenwaard blijven, na mijn vertrek, nog twee vrouwelijke huisartsen actief. Onze Huisartsen heeft ons erg geholpen bij het maken van vacaturefilmpjes, zodat er nu waarnemers klaar staan. Die ondersteuning is echt heel welkom en belangrijk.' Sipke wil Onze Huisartsen dan ook meegeven door te gaan op de huidige voet. 'Dat betekent voeling houden met de praktijken en zichtbaar blijven voor huisartsen. Ik vind dat Onze Huisartsen haar rol uitstekend vervult.'